In gesprek met Aneeq Nazir (assisterend-verpleegkundige UMCG), Petra Veltman, (Kernteamlid UMCG en coördinator traject Nieuwkomers in hun kracht) en Michelle van Toor (teamleider Inclusieve Arbeidsmarkt).
‘In 2022 wilde ik heel graag hbo-v doen,’ vertelt Aneeq. ‘Als toelating heb je dan een diploma nodig dat gelijkwaardig is aan een Nederlands diploma mbo-4, én een diploma NT2-programma II. Mijn vrouw had het traject Nieuwkomers in hun Kracht online gevonden en aan mij doorgegeven, omdat het echt wat voor mij is. Ik kom uit Pakistan en ben in 2018 vanwege slechte omstandigheden naar Nederland gekomen. Ik heb in Pakistan een verpleegkundige studie gedaan en vier jaar op de IC gewerkt. Ik heb dus toen direct contact opgenomen, ben uitgenodigd voor een interview en geschikt bevonden. Daarna ben ik aan het traject begonnen.’
Petra: ‘Nieuwkomers in hun Kracht is bedacht door Arthur Wijsmuller, chirurg in het UMCG. In de coronaperiode merkte hij dat de OK gesloten werd omdat er onvoldoende operatie-assistenten waren. Tegelijkertijd las hij een rapport van de Adviesraad Migratie (AM), waarin onder andere werd benoemd dat er veel migranten met een zorgachtergrond zijn. Hij is gaan bellen met allerlei organisaties, waaronder het UAF, waar ik toen werkte. Intern waren Magda Ros, hoofdverpleegkundige Neurologie, en Marise Warner (beleidsmedewerker/jurist P&O) enthousiast om mee te werken en met de juiste mensen op de juiste posities is het traject uitgegroeid tot waar het nu staat. Heel organisch vanuit het ziekenhuis dus. Het is een compleet traject waarin alles zit; toeleiding naar de BIG-registratie en uiteindelijk een duurzame werkplek voor nieuwkomers met een verpleegkunde achtergrond.’
‘Ik vond het vervelend om niet in mijn eigen beroep te kunnen werken en ben daarom heel dankbaar dat er dit soort trajecten zijn. Het helpt mensen uit het buitenland ook om snel te ontwikkelen, in te burgeren en de taal te leren.’
Aneeq Nazir
Assisterend-verpleegkundige UMCG
Michelle: ‘Ons programma Inclusieve Arbeidsmarkt gaat over het bieden van gelijkwaardige toegang tot werk. Belangrijk daarbij is dat het gaat om werk dat past bij mensen hun talenten en ambities, met vooruitzicht op duurzaam werk in een sector waarin ze willen werken. In dit traject gaat het daarbij specifiek om nieuwkomers met een verpleegkundige achtergrond in de zorg, een heel mooi voorbeeld van hoe we mensen succesvol en duurzaam naar passend werk kunnen begeleiden.’
Aneeq: ‘Ik werkte in de horeca en als bezorger in Nederland, maar ik heb toch een andere studie gedaan en wilde dat graag inzetten. Ik vond het vervelend om niet in mijn eigen beroep te kunnen werken en ben daarom heel dankbaar dat er dit soort trajecten zijn. Het helpt mensen uit het buitenland ook om snel te ontwikkelen, in te burgeren en de taal te leren. Veel mensen die al lang in Nederland zijn maar weinig Nederlands kunnen, of de normen en waarden niet goed begrijpen, blijven heel erg in hun eigen groepje. Dus dit soort trajecten zijn daar ook heel goed voor, voor de toekomst van Nederland.’
'Je ziet aan de buitenkant niet altijd hoeveel zo’n traject van mensen vraagt. Ze willen het zelf heel graag, maar dat betekent niet dat het makkelijk is.'
Petra Veltman
Kernteamlid UMCG en coördinator traject Nieuwkomers in hun kracht
Petra: ‘Als je als nieuwkomer aan dit traject meedoet, dan begin je met een medische vaktaalcursus en een reguliere taalcursus van A2-B1. Dat doen de nieuwkomers met een groep, waarin ze ook de rest van het traject volgen. Als het taalniveau op B1 niveau is, dan kan diegene starten met een leer-werktraject op een verpleegafdeling, in de functie van assistent-verpleegkundige. Vanaf dag één loopt de nieuwkomer dan mee met het verpleegkundige team, gekoppeld aan een buddy – een BIG-geregistreerd verpleegkundige. Ook voor buddy’s is het nieuw om een collega met een buitenlandse opleidingsachtergrond te begeleiden. Buddies krijgen een training Interculturele Communicatie van het UAF en kunnen aansluiten bij buddy bijeenkomsten. Het doel is dat de nieuwkomer wordt begeleid naar steeds verdere zelfstandigheid. In het begin is dat nog lastig, want de deelnemers zijn bezig met de taal leren, de gezondheidszorg leren kennen. Maar naar een aantal maanden kunnen de deelnemers steeds meer zelf en nemen dan ook werk uit handen van hun buddy. Hierdoor kunnen de buddies, de BIG-geregistreerde verpleegkundigen, ook meer patiënten verzorgen. Gedurende het leer-werktraject krijgen de deelnemers ondersteuning om de route naar BIG-registratie te doorlopen.’
Aneeq: ‘Na het interview heb ik een cursus vaktaal Nederlands gedaan van drie maanden. Daarna ging ik meteen aan de slag op de werkvloer, samen met een verpleegkundige. In het begin ging alles een beetje langzaam: het kost tijd om mensen te leren kennen, het Nederlandse zorgsysteem te leren kennen, steeds ontwikkelen en opbouwen. Van één patiënt naar meerdere patiënten gaan. Dat is zes maanden met iemand meelopen en kijken, nog weinig echt doen. Inmiddels heb ik drie patiënten en ga ik richting vier. Dan ben je volledig verpleegkundige. Het is heel mooi werk en je leert ook heel veel van de Nederlandse collega’s. Hoe ze praten, wat ze eten, wat zijn de gewoonten, wat is hun leefstijl. Dat leer je niet als je niet samen met Nederlandse collega’s werkt. Dat is hier heel behulpzaam, dat je heel snel kan integreren en beter begrip kan hebben.’
'Ons programma Inclusieve Arbeidsmarkt gaat over het bieden van gelijkwaardige toegang tot werk. Belangrijk daarbij is dat het gaat om werk dat past bij mensen hun talenten en ambities.'
Michelle van Toor
Teamleider Inclusieve Arbeidsmarkt
Michelle: ‘In dit traject komt ook weer naar voren hoe belangrijk goede en effectieve begeleiding is. Zowel voor de nieuwkomers, als voor de collega’s die al in het ziekenhuis werken. Door de organisatie in zijn geheel aan te haken en van tevoren samen met alle partijen zorgvuldig tijd en energie te besteden aan hoe iets eruit gaat zien, sta je later steviger in je schoenen en verloopt een project veel beter. We zien dat zorgwerkgevers zelf ook echt bereid zijn om stevig te investeren in nieuwkomers in de zorg. Interessant is dat de aanname is dat werkgevers dit een relevant traject vinden vanwege de krapte. Wat we echter terugkrijgen van werkgevers is dat de belangrijkste reden voornamelijk is om meer diversiteit in het zorgpersoneel te creëren. Nederland is een divers land en zorgwerkgevers zien het als een mooie missie om te zorgen dat hun personeel het diverse patiëntenbestand spiegelt.’
Aneeq: ‘Er zijn heel veel opties in Nederland om in de zorg te werken. Ik wil heel graag verder studeren, dus mijn taal nog verder ontwikkelen, het Nederlandse zorgsysteem nog verder begrijpen en dan hbo-v doen. Als je kennis hebt over gezondheid, dan is het heel belangrijk om mensen daarmee te helpen. Vooral bij mensen die zelf niet veel meer kunnen doen, zoals op de afdeling neurologie waar ik nu werk. Daar liggen mensen met bijvoorbeeld een dwarslaesie en dan is het heel mooi om die mensen te kunnen helpen. Als hun arm niet werkt, dan kunnen we hun arm zijn.’
Petra: ‘Het meest trots ben ik op de nieuwkomers die deelnemen aan dit traject. Je ziet aan de buitenkant niet altijd hoeveel zo’n traject van mensen vraagt. Ze willen het zelf heel graag, maar dat betekent niet dat het makkelijk is. Het is echt keihard werken voor iedereen, zowel voor de nieuwkomers als voor de mensen op de afdelingen en de samenwerkende partijen. Het is echt bewonderingswaardig hoeveel tijd iedereen hierin steekt en hoe bereid ze zijn dit te doen. Alles moet kloppen om dit traject te laten lukken, ook de samenwerking met omliggende partijen zoals het talencentrum, Leerzorg, de gemeente en het UAF. Hier in Groningen zijn deze organisaties heel constructief en flexibel. Al deze puzzelstukjes zorgen ervoor dat dit traject zo’n succes is.’
Michelle: ‘Het voortdurend tegen bureaucratie aanlopen, zoals bij de BIG-registratie, kost wel heel veel tijd en begeleiding. Daardoor wordt een aanpak ook duur. In dit traject wordt dat aangepakt door deze onderwerpen te agenderen op een hoger niveau, in gesprek te gaan met beleidsmakers om te kijken hoe we kunnen helpen. Die samenwerking is nodig voor het voorkomen van obstakels.’
Petra: ‘De route naar BIG-registratie is door het Ministerie van VWS bedacht en wordt door het CIBG/CBGV uitgevoerd. Dat gebeurt heel procedureel, er zit verder niks omheen. Er is geen geld, er zijn geen praktijkplekken, mensen zijn zoekend en weten niet welke stappen ze moeten nemen. Nederlandse studenten gaan naar een opleidingsinstituut, nieuwkomers met een zorgachtergrond zijn zelf verantwoordelijk. Daarom is dit traject zo waardevol.’
Aneeq: ‘De BIG-registratie is heel belangrijk, daarvoor moet je goed Nederlands kunnen spreken en begrijpen. Het is een ingewikkelde procedure die je eigenlijk niet alleen kunt doen. Je moet een formulier van 14 bladzijdes invullen, dat vinden zelfs mensen die goed Nederlands kunnen lastig. Daarom is dit ook zo’n belangrijk onderdeel van dit traject. Ik ben al twee jaar bezig met mijn BIG-registratie krijgen. Dat is nog steeds niet volledig gelukt, ze kunnen natuurlijk niet zomaar iemand in de zorg laten werken. Maar ik hoop dat dit wel snel gaat lukken.’
Petra: ‘Inmiddels zijn via Zorg voor het Noorden drie andere ziekenhuizen bij dit traject aangesloten. We zijn ook bezig met de uitrol naar de Randstad, samen met stichting Het Potentieel Pakken en mijn eigen onderneming BIGsupport. De ambitie is om nog verder uit te breiden, qua regio en qua andere soorten zorg zoals verpleeghuiszorg. En wie weet ook een soortgelijk traject voor buitenlandse artsen.’
Michelle: ‘Het is echt heel bijzonder dat het dit project is gelukt om tot die daadwerkelijke uitrol te komen in nieuwe ziekenhuizen. Dat is in dit maatschappelijke veld zo extreem moeilijk en tegelijkertijd ook echt de oplossing voor het probleem van versnippering. Wat zijn mensen toch ongelofelijk krachtig, zowel de nieuwkomers als de mensen die helpen met begeleiden en uitrollen. En wat kunnen mensen zoals de deelnemers toch ongelofelijk goed omgaan met hele ingewikkelde zaken. Heel bijzonder om te zien hoe ze zo kunnen groeien, als ze in de goede omgeving zijn. Mocht je daarbij willen ondersteunen, neem dan ook eens contact op met een organisatie die dit al heeft gedaan.’
Aneeq: ‘Ik ben trots op hoe ik mij in de afgelopen twee jaar heb ontwikkeld. In het begin vond ik het heel veel prikkels: een nieuw land, nieuwe taal, nieuwe collega’s en heel veel nieuwe informatie. Nu wil ik juist graag werken, op de werkvloer zijn. In het begin wilde ik als tolk gaan werken, omdat ik zag hoe belangrijk dat was voor mij toen ik net in Nederland was. Daarom was ik van plan de taal goed te leren en ben ik nu ook heel trots op hoe goed ik de taal kan praten en begrijpen. Taal is heel belangrijk, vooral in een land waar je de rest van je leven wilt wonen. Mijn vrouw is ook Nederlands en we voeden ons dochtertje tweetalig op. Als je uit het buitenland komt, zou ik je willen aanraden om vooral de taal te gaan leren en je te verdiepen in de Nederlandse normen en waarden. Voor de mensen in Nederland: beoordeel mensen niet op achtergrond of huidskleur. Het is veel belangrijker om te kijken naar de persoon.’
Petra: ‘Zet af en toe eens een andere bril op en durf buiten de lijntjes te kleuren.’
